کتاب ها به یاد می آورند

دو سال است که دم عید یک لیست می‌نویسم از کتاب‌های کودک و نوجوانی که در طول سال خوانده بودم و دوستشان داشتم... کتاب‌هایی که به نظرم می‌شود به بچه‌های دور و بر عیدی داد.

این لیست امسالم است که امروز در صفحهٔ «ادبیات کودک» شرق منتشر شد.

با این توضیح که در روزنامه فقط کتاب‌های چاپ ۸۹ را معرفی کرده بودم و در لیست وبلاگی‌ام دو کتاب چاپ ۸۸ هم هست.   

در جست‌و‌جوی آبی ها

لوئیس لوری. مترجم: کیوان عبیدی آشتیانی. نشر: کتاب ونوشه (چشمه). چاپ اول: ۱۳۸۹

این کتاب بخش دوم از یک تریلوژی است. کتاب اول این مجموعه با نام بخشنده که از سوی همین مترجم و ناشر منتشر شد و امسال تجدید چاپ گردید، برندهٔ مدال نیوبری است. نیوبری از معتبر‌ترین جوایز جهانی در زمینهٔ ادبیات کودک و نوجوان است.

هر کدام از این کتاب‌ها را می‌توان اثری مستقل قلمداد کرد. زمینهٔ اصلی این تریلوژی نگاهی خاکستری یه آیندهٔ ساکنان کرهٔ زمین است. اگر در «بخشنده» جامعه توانسته بود به این تکنولوژی دست پیدا کند که خاطرات و احساسات مردم را از روحشان پاک کند تا آن‌ها در جهانی مکانیکی و بدون دغدغه‌های انسانی زندگی کنند؛ در «در جست‌و‌جوی آبی‌ها» مردم انگار به دوران پیش از تاریخ برگشته‌اند. دورانی که در آن زندگی قبیله‌ای هست، افراد معلول از بین برده می‌شوند چون نمی‌توانند همپای بقیه کار کنند، وحشیگری بیداد می‌کند و...

اما دختری یتیم به نام کایرا با وجودی که با پای کج متولد شده حق حیات می‌یابد، چون هنرمند است و قدرتی بی‌نظیر و استثنایی در بافت پارچه با نخ‌های رنگی دارد.

با همین قدرت است که کایرا تلاش می‌کند آینده‌ای متفاوت را برای مردم دهکده‌اش رقم بزند، آینده‌ای پر از آرامش و صلح،‌‌ رها از نگاه غیر انسانی سرپرستان دهکده.   

ملیکا و گربه اش

نویسنده: سید نوید سید علی اکبر. تصویرگر: لیسا برجسته. ناشر: کتابهای فندق (افق)، چاپ اول: ۱۳۸۹

تا به حال سه جلد از مجموعهٔ «ملیکا و گربه‌اش» با نام‌های «عروسی گربهٔ ملیکا با خانوم مگس»، «غول ده کله» و «ماشین گربه باک نداره» منتشر شده است.

خلاقیتی که در این مجموعه به چشم می‌خورد، در کمتر مجموعه داستان تالیفی وجود دارد. این خلاقیت که با طنزی دلنشین و شیطنت آمیز همراه است روایتگر اتفاقاتی است که برای ملیکا و گربه‌اش پیش می‌آید. عناصری که برای خلق این داستان‌ها و اتفاقات در کنار ملیکا و گربه‌اش قرار می‌گیرد برای کودک ایرانی عناصری آشنا است. مانند پاک کن، مداد، اسباب بازی و...

گاهی نیز شخصیت‌هایی مانند رستم و سیمرغ و اژد‌ها وارد داستان می‌شوند و فضایی طنزآمیز را به وجود می‌آورند که نشان از جسارت نویسندهٔ جوان این مجموعه دارد، قرار گرفتن عناصری  

حماسی در فضایی فانتزی و خنده دار برای مخاطب کودک.   

گام به گام با آقای گام

نویسنده: اندی استنسون. ترجمه: رضی هیرمندی. ناشر: کتاب چرخ و فلک   

اولین جلد این مجموعه با نام «آقای گام شما بدجنسید» در سال ۱۳۸۷ توسط انتشارات چرخ و فلک به چاپ رسید. انتشاراتی که اولین ناشر تخصصی کتاب‌های طنز کودک و نوجوان است. دو جلد پنج و پنج نیم این مجموعه یعنی «آقای گام و خرسی با حرکات موزون» و «آقای گام در درندهٔ لامونیک بیبر» در سال ۱۳۸۹ چاپ شده است.

اندی استنسون، به نوعی ادامه دهندهٔ راه نویسندگانی چون دکتر زئوس است. نویسندگانی که جلو‌تر از زمان خود حرکت می‌کنند و فضای کار‌هایشان سرشار از خلاقیت و نبوغ است، خلاقیتی که هم در فرم متجلی می‌شود هم در مضمون.

در هر صفحهٔ این مجموعه خواننده با عنصری رو به رو می‌شود که او را شگفت زده می‌کند. فضای کتاب، فضایی است شوخ و شنگ همراه با طنزی عمیق که گاهی در قالب زبان و بازی‌های کلامی جاری می‌شود. رضی هیرمندی، مترجم توانای «گام به گام با آقای گام»، این طنز را به خوبی، در ترجمهٔ اثر منتقل کرده است.

این مجموعه تا به حال در دنیا جوایز بسیاری را مانند جایزهٔ کتاب ردهاوس و جایزهٔ کتاب خنده دار رولد دال کسب کرده است.   

کتاب گورستان

نویسنده: نیل گیمن، مترجم: فرزاد فربد. ناشر: کتاب پنجره، چاپ اول: ۱۳۸۸

این کتاب برندهٔ جوایز هوگو و نیوبری در سال ۲۰۰۹ است، داستان پسری هجده ماهه که تمام افراد خانواده‌اش به قتل می‌رسند و او به گورستانی متروک پناه می‌آورد و در میان ارواح بزرگ می‌شود.

از همین خلاصهٔ داستان معلوم است که کتاب گورستان خوانندگان فانتزی دوست را راضی می‌کند. خواننده حین خواندن «کتاب گورستان» وحشت را تجربه می‌کند، به فکر فرو می‌رود و از قدرت تخیل بی‌حد و حصر نویسنده شگفت زده می‌شود.

این کتاب با ترجمه‌ای دیگر از سوی نشر افق نیز انتشار یافته است.

رقص روی لبه

 نویسنده: هان نولان. مترجم: کیوان عبیدی آشتیانی. ناشر: دیبایه. چاپ اول: ۱۳۸۸

بدون شک تاثیرگذار‌ترین کتابی که امسال خوانده‌ام. یک پست طولانی هم درباره‌اش نوشته‌ام که می‌توانید اینجا بخوانید.   

+ پست سال ۸۷

+ پست سال ۸۸

+ تیتر از پیام روز جهانی کتاب کودک.